जीऱा उत्पादनासाठी संपूर्ण मार्गदर्शन
जीऱा सर्व प्रकारच्या जमिनीत उगवता येतो जसे की मध्यम काळी व वाळूमिश्रित मध्यम काळी जमीन, ज्यामध्ये सेंद्रिय घटक (जैविक पदार्थ) जास्त प्रमाणात असतात. परंतु चांगल्या जलनिस्सारणाची क्षमता असलेली जमीन उत्तम मानली जाते.
जीऱा उत्पादनासाठी संपूर्ण मार्गदर्शन
भूमी : जीऱा सर्व प्रकारच्या जमिनीत उगवता येतो जसे की मध्यम काळी व वाळूमिश्रित मध्यम काळी जमीन, ज्यामध्ये सेंद्रिय घटक (जैविक पदार्थ) जास्त प्रमाणात असतात. परंतु चांगल्या जलनिस्सारणाची क्षमता असलेली जमीन उत्तम मानली जाते.
शेतीची तयारी : एक खोल नांगरणी माती उलथणाऱ्या नांगराने करावी. त्यानंतर ट्रॅक्टरने 2-3 वेळा नांगरणी करून शेणखत (पूर्ण कुजलेले) मिसळावे.
पेरणीचा कालावधी : जीऱा पेरणीसाठी योग्य वेळ ऑक्टोबरच्या मध्यापासून नोव्हेंबरच्या मध्यापर्यंत आहे.
बियाण्याचे प्रमाण : प्रति एकर 4-5 कि.ग्रा. उच्च प्रतीचे व प्रक्रिया केलेले बियाणे वापरावे.
पेरणीची पद्धत : जीऱा फवारणी करून कधीही पेरू नये. 30x10 सें.मी. अंतरावर ओळीमध्ये पेरणी करावी. चांगल्या अंकुरणासाठी बियाणे पेरणीच्या 8 तास आधी पाण्यात भिजवावे.
खत व खते :
- 10 टन कुजलेले शेणखत पेरणीच्या तीन आठवडे आधी जमिनीत मिसळावे.
- पेरणीच्या वेळी: 15 कि.ग्रा. युरिया + 50 कि.ग्रा. सिंगल सुपर फॉस्फेट
पेरणीनंतर 30 दिवसांनी: 10 कि.ग्रा. युरिया द्यावा
पाणी व्यवस्थापन (सिंचन):
- चांगल्या अंकुरणासाठी सुरुवातीला हळुवार पाणी देऊन जमीन ओलसर ठेवावी
- अंकुरणास 20 दिवस लागतात
- नंतर दर 30 दिवसांच्या अंतराने सिंचन करावे
- फसल पिकायला लागल्यावर सिंचन कमी करावे
काढणी :
जेव्हा जीऱ्याचे झाडे पिवळसर-तपकिरी रंगाचे दिसू लागतात, तेव्हा सकाळी काढणी करावी.
कापलेली फसल सुमारे एक आठवडा उभी ठेवून सुकवावी आणि मग जीरे काढावे.
पौध संरक्षण :
झुलसा (Blight): 200 ग्रॅम डायथेन M-45 हे 120 लिटर पाण्यात मिसळून फवारावे.
उकटा रोग: 400-500 ग्रॅम कार्बेन्डाझिम किंवा कीटाजिन हे 200 लिटर पाण्यात मिसळून फवारावे.
चूर्णिल आसिता / छाछिया: 400 ग्रॅम घुलनशील गंधक हे 200 लिटर पाण्यात मिसळून फवारावे.
तेला (कीटक): 400 मि.ली. मोनोक्रोटोफॉस हे 200 लिटर स्वच्छ पाण्यात मिसळून फवारावे.
